Erbo-dis-escut
Lysimachia nummularia
Primulaceae
Àutri noum : Erbo-di-cènt-malautié, Escapo-dai.
Noms en français : Herbe aux écus, Monnoyère.
Descripcioun :L'erbo-dis-escut, planto rebaladisso, èi devengudo pulèu raro en Prouvènço. Trachis dins li prado, lis orle umide e li roubino. Se recounèis à si flour jauno e subretout à si fueio óupousado redouno que fan pensa à de peço de mounedo. La planto èi marcado sus listo roujo, categourìo LC valènt à dire soucit minour.
Usanço :Dicho peréu despièi l'Age-Mejan erbo-di-cènt-malautié, a la reputacioun d'èstre uno planto proun vertuouso. Pamens fai de tèms qu'èi pu gaire emplegado. Ajudo à la cicatricacioun e sarié bono contro li moureno. Astringènto, saro li car e aurié de prouprieta emoustatico. Se preparo en decoucioun.
Port : Erbo
Taio : 2 à 5 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lysimachia
Famiho : Primulaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido : Printems
- Estiéu
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Mai à Juliet
Liò : Prado
- Isclo
- Roubino
- Orle
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Lysimachia nummularia L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753